پامچال
a. اسامی:
i. نام علمی: Primula L. از خانواده Primulaceae (تیره پامچال)
ii. نام های عمومی و معنای آن ها: Cowslip (P. veris گل خرغوس، نوعی پامچال)
b. مقدمه و پیشینه تاریخی: این جنس در ایران 6 گونه گیاه علفی دائمی زودرس و بهاره دارد. دو گونه انحصاری ایران هستند (P. heterochroma و P. gaubaeaena) و سایر گونه ها در قفقاز، بخش شرقی اروپائی روسیه، غرب سیبری، آناتولی، عراق، افغانستان، آسیای مرکزی، پاکستان و مغولستان نیز می روید. گیاه پامچال را با گل آن که در ابتدای بهار می روید می شناسیم و البته به عنوان یک گیاه تزئینی. با این حال گونه ای از جنس Primula به نام P. veris دارای اثرات درمانی تایید شده ای است. گیاهی علفی با طول حدود 10 سانتی متر با ریزومی کوتاه و درشت است. قسمت های سبز گیاه با کرک هایی به اندازه حدود 2 میلی متر پوشیده شده اند. گل های این گیاه که در سر ساقه به یک طرف برگشته و به صورت خوشه ای هستند زرد رنگ و معمولاً بدون بو هستند. گیاه بومی مناطق مرکزی اروپا تا کوه های جنوبی آن جاست. گیاه زیرگونه های زیادی دارد. قسمت مورد استفاده گیاه ریشه ها و گل ها هستند.
c. ترکیبات مهم: در گل ها ترکیبات فلاونوئیدی (مثل روتین، کامفرول و کوئرستین)، پریمین، ساپونین های تری ترپنی و در ریشه ها گلیکوزید های فنولی (که در نتیجه خشک کردن ریشه به ترکیب معطر 5 متوکسی متیل سالیسیلات تبدیل می شوند) و ساپونین های تری ترپنی است.
d. مصارف دارویی تایید شده: در درمان سرفه و برونشیت. گل ها اثر خلط آور دارند و ریشه ها نیز به دلیل وجود ترکیبات تری ترپنی (شامل پریمولیک اسید) اثر خلط آور و مدر دارد. نحوه عمل این ترکیبات را در برخی مقالات تحریک عصب واگ ذکر کرده اند.
e. مصارف دارویی تایید نشده: به صورت خوراکی برای بی خوابی، اضطراب و به عنوان تونیک (مقوی) قلب به کار می رفته است. همچنین گل آن برای افرادی که از ضعف سیستم عصبی و لرزش ماهیچه ها و درد های عصبی رنج می برده اند در طب عوام تجویز می شده است و از ریشه نیز برای درمان سیاه سرفه، آسم، نقرس، آرتریت روماتوئید، خواب آلودگی، کرامپ های معده، اسکوروی و دردهای عصبی استفاده می شده است. به شکل موضعی هم برای درمان سر درد و رفع آلودگی های پوستی استفاده داشته است.
f. عوارض جانبی: عوارض جانبی مهمی در دزهای درمانی آن ذکز نشده است و تنها ترکیب پریمین در گیاه (در گل ها) است که قابلیت ایجاد حساسیت در افراد را دارد.
g. منع مصرف: موردی ذکر نشده است
h. در حاملگی و شیر دهی: موردی ذکر نشده است.